Παθήσεις Παχέος Εντέρου
Το παχύ έντερο είναι ένας σωλήνας μήκους 120 έως 200 εκ. Ανατομικά ξεκινάει στο δεξιό κάτω μέρος της κοιλίας, όπου βρίσκεται η ειλεοτυφλική βαλβίδα ( η ένωση δηλαδή του λεπτού με το παχύ έντερο ) και φτάνει μέχρι τον πρωκτό.
Η κύρια λειτουργία του παχέος εντέρου είναι η απορρόφηση του νερού και των ηλεκτρολυτών από τα κόπρανα για να στερεοποιηθούν. Η μεγαλύτερη απορρόφηση αυτών γίνεται στο αρχικό τμήμα του παχέος εντέρου. Το τελικό του τμήμα χρησιμεύει κυρίως στην αποθήκευση των κοπράνων.
Ειλεός παχέος εντέρου – αποφρακτικός ειλεός
Ειλεός ονομάζεται η κατάσταση κατά την οποία το παχύ έντερο δεν μπορεί να προωθήσει το περιεχόμενο του προς τον πρωκτό. Οι αιτίες είναι συνήθως ο καρκίνος του παχέος εντέρου, οι κήλες, οι συμφύσεις, η συστροφή του σιγμοειδούς, η εκκολπωματίτιδα και οι φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου.
Η συμπτωματολογία διαφέρει αναλόγως του σημείου που εντοπίζεται το αίτιο. Το κύριο σύμπτωμα είναι η δυσκοιλιότητα ή η πλήρης αναστολή αποβολής κοπράνων. Μετεωρισμός και τυμπανισμός της κοιλίας είναι σχεδόν πάντα παρόντες κατά την κλινική εξέταση καθώς επίσης και κάποιοι δυνατοί κοιλιακοί ήχοι.
Όσο εξελίσεται ο ειλεός θα αρχίσουν να εμφανίζονται και έμετοι, χολοβαφείς αρχικά και κοπρανώδης στη συνέχεια.
Μία απλή ακτινογραφία κοιλίας σε όρθια θέση επιβεβαιώνει τον ειλεό και στη συνέχεια αξονική τομογραφία κοιλίας και κολονοσκόπηση είναι χρήσιμες για την ανεύρεση της αιτίας που έχει δημιουργήσει τον ειλεό.
Η θεραπεία είναι ανάλογη της αιτίας. Αρχικά η θεραπεία είναι συντηρητική με διακοπή σίτισης, τοποθέτηση ρινογαστρικού σωλήνα για αποσυμφόρηση του στομάχου και χορήγηση ενδοφλεβίων υγρών. Έπειτα σε περίπτωση καρκίνου παχέος εντέρου η θεραπεία είναι η χειρουργική εκτομή του πάσχοντος τμήματος. Εάν το πρόβλημα το δημιουργεί κάποια κήλη τότε η ανάταξη της κήλης λύνει προσωρινά το πρόβλημα και η χειρουργική αποκατάσταση αυτής το αντιμετωπίζει οριστικά. Η συστροφή του σιγμοειδούς και οι συμφύσεις συνήθως απαιτούν χειρουργική επέμβαση και οι φλεγμονώδεις παθήσεις το εντέρου και η εκκολπωματίτιδα συντηρητική θεραπεία ή/και χειρουργική αποκατάσταση.
Εκκολπώματα παχέος εντέρου
Τα εκκολπώματα είναι προεκβολές του τοιχώματος του εντέρου σε σχήμα σάκου. Το μέγεθος τους μπορεί να είναι από χιλιοστά έως και μερικά εκατοστά. Περίπου το 90% αυτών ανευρίσκονται στο σιγμοειδές τμήμα του παχέος εντέρου. Όσο αυξάνει η ηλικία τόσο αυξάνεται και η πιθανότητα ανεύρεσης εκκολπομάτων. Υπολογίζεται ότι σε ηλικία 50 ετών το 30% του πληθυσμού έχει εκκολπώματα και σε ηλικία άνω των 80 ετών περίπου το 80% φέρει εκκολπώματα. Η αιτιολογία δημιουργίας τους είναι η αυξημένη πίεση από κόπρανα μέσα στο έντερο λόγω διατροφής χαμηλής σε φυτικές ίνες.
Το 80% περίπου των ανθρώπων που έχουν εκκολπώματα δεν παρουσιάζουν καμία συμπτωματολογία και συνήθως η ύπαρξη του γίνεται τυχαία μετά από διενέργεια κολονοσκόπησης. Δεν χρήζουν αντιμετώπισης παρά μόνο διόρθωση των διαιτητικών συνηθειών για την αποφυγή των επιπλοκών τους ( αύξηση της κατανάλωσης φυτικών ινών και υγρών ).
Όταν δημιουργηθεί φλεγμονή στα εκκολπώματα τότε η κατάσταση αυτή ονομάζεται οξεία εκκολπωματίτιδα. Η φλεγμονή αυτή επηρεάζει και τους γύρω ιστούς. Επίσης μπορεί να προκληθεί και μικρή διάτρηση του εκκολπώματος και να δημιουργηθεί κάποιο ενδοκοιλιακό απόστημα ή ακόμη και οξεία περιτονίτιδα. Το κύριο σύμπτωμα είναι ο πόνος στο αριστερό κάτω μέρος της κοιλίας. Πυρετός μπορεί να υπάρχει καθώς επίσης και εναλλαγές στην κένωση. Επίσης κατά την διάρκεια της κένωσης μπορεί να παρατηρηθεί η παρουσία αίματος στα κόπρανα.
Οι διαγνωστικές εξετάσεις που βοηθούν στην τεκμηρίωση της οξείας εκκολπωματίτιδας είναι οι εξετάσεις αίματος ( αύξηση των λευκών αιμοσφαιρίων, της CRP και της ΤΚΕ ), η αξονική τομογραφία, η ακτινογραφία κοιλίας και η κολονοσκόπηση.
Η θεραπεία διαφέρει ανάλογα την βαρύτητα της κλινικής εικόνας. Στις περισσότερες περιπτώσεις, που η κλινική εικόνα είναι ήπια, η χορήγηση αντιβιοτικών και παυσίπονων / αντιφλεγμονωδών από το στόμα μαζί με τροποποίηση της διατροφής αρκούν. Σε βαρύτερες καταστάσεις νοσηλεία με ενδοφλέβια χορήγηση υγρών, αντιβιοτικών και παυσίπονων είναι απαραίτητη μαζί με την στέρηση τροφής. Εάν υπάρχει ενδοκοιλιακό απόστημα πρέπει να παροχετευθεί ( είτε με παρακέντηση είτε ανοικτά ). Στις περιπτώσεις που παρ’ όλη την συντηρητική θεραπεία η κλινική εικόνα του ασθενή επιβαρύνεται η χειρουργική επέμβαση είναι απαραίτητη. Σε επαναλαμβανόμενα επεισόδια οξείας εκκολπωματίτιδας ( ανεξαρτήτου βαρύτητας ) συστήνεται η χειρουργική εκτομή του πάσχοντος τμήματος του παχέος εντέρου σε τακτική βάση.
Πολύποδες παχέος εντέρου
Η πιο συχνή μορφή πολυπόδων του παχέος εντέρου είναι τα αδενώματα. Μπορεί να ανευρεθούν σε όλο το μήκος του παχέος εντέρου και ο αριθμός του ποικίλει. Μπορεί να έχουν μισχωτή βάση ή επίπεδη. Ανευρίσκονται συνήθως κατά την διάρκεια κολονοσκοπικού ελέγχου κατά την διάρκεια του οποίου μπορούν να αφαιρεθούν, ανάλογα πάντα με το μέγεθός τους. Η αφαίρεση τους πρέπει να γίνεται πάντα διότι μπορούν νε εξαλλαχθούν σε αδενοκαρκινώματα. Περίπου το 50% των πολυπόδων βρίσκονται στο σιγμοειδές κόλον.
Όταν οι πολύποδες είναι μικροί σε μέγεθος δεν υπάρχουν συμπτώματα που να δείχνουν την παρουσία τους. Για αυτό το λόγο είναι απαραίτητη η κολονοσκόπηση σε όλους στην ηλικία των 50 ετών. Τα μεγαλύτερα σε μέγεθος αδενώματα μπορούν να αιμορραγήσουν, να προκαλέσουν εναλλαγές στις κενώσεις και παρουσία μεγάλης ποσότητας βλέννας στα κόπρανα.
Η αντιμετώπιση – θεραπεία τους είναι κυρίως η ενδοσκοπική αφαίρεση τους κατά την διάρκεια κολονοσκόπησης. Οι μεγαλύτεροι βέβαια πολύποδες που δεν μπορούν να εξαιρεθούν ενδοσκοπικά πρέπει να αφαιρεθούν χειρουργικά.
Μετά την αφαίρεση πολυπόδων με κολονοσκόπηση είναι απαραίτητος ο επανέλεγχος του παχέος εντέρου σε 3 χρόνια. Εάν η αφαίρεση έχει γίνει χειρουργικά, λόγω του μεγέθους του, ο επανέλεγχος πρέπει να γίνεται μετά από 6 μήνες.
Άλλοι τύποι πολυπόδων είναι οι φλεγμονώδεις πολύποδες, οι ψευδοπολύποδες και οι υπερπλαστικοί πολύποδες. Αυτοί οι τύποι φέρουν καλοήθη χαρακτηριστικά, σπάνια μπορεί να εξαλλαχθούν σε αδενοκαρκινώματα και η αφαίρεση τους γίνεται ενδοσκοπικά.
Ειδική μνεία χρειάζεται στο σύνδρομο FAP ( οικογενής πολυποδίαση ). Είναι κληρονομικό σύνδρομο και οφείλεται σε μεταλλάξεις ενός γονιδίου ( APC / 5q21 ). Κατά την διάρκεια κολονοσκόπησης ανευρίσκονται από 100 μέχρι και 1000 πολύποδες στο παχύ έντερο. Είναι προκαρκινωματώδης κατάσταση ( 100% των ανθρώπων που έχουν αυτό το σύνδρομο, μέχρι την ηλικία των 50 ετών, θα αναπτύξουν αδενοκαρκίνωμα ) και η θεραπεία είναι μόνο χειρουργική.
Καρκίνος του παχέος εντέρου και του ορθού
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ο συχνότερος καρκίνος του γαστρεντερικού συστήματος και είναι ο δεύτερος σε θανάτους μετά τον καρκίνο του πνεύμονα. Το 90% των περιπτώσεων εμφανίζεται σε ηλικία άνω των 50 ετών.
Το 95 % των καρκίνων αυτών είναι αδενοκαρκινώματα και προέρχονται από προϋπάρχοντες αδενωματώδεις πολύποδες του εντέρου.
Το 75% των καρκίνων του παχέος εντέρου εμφανίζεται στο κατώτερο τμήμα αυτού δηλαδή στο σιγμοειδές κόλον και στο ορθό.
Προδιαθεσικός παράγοντας για την ανάπτυξη καρκίνου στο παχύ έντερο είναι η κακιά διατροφή. Δίαιτα χαμηλή σε φυτικές ίνες, μεγάλη κατανάλωση ζωικού λίπους, δίαιτα πλούσια σε υδατάνθρακες, κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ είναι σημαντικές αιτίες. Επίσης η παχυσαρκία και η έλλειψη σωματικής άσκησης αυξάνουν την πιθανότητα κάποιος να νοσήσει από καρκίνο του εντέρου.
Η παρουσία κάποιων γενετικών συνδρόμων ( σύνδρομο οικογενούς πολυποδίασης, σύνδρομο Lynch ) προδιαθέτει στην ανάπτυξη καρκίνου του παχέος εντέρου. Τα φλεγμονώδη νοσήματα του παχέος εντέρου ( νόσος Crohn, ελκώδης κολίτιδα ) προδιαθέτουν και αυτά στην ανάπτυξη καρκινικών όγκων.
Η κλινική εικόνα διαφέρει ανάλογα με το σημείο εντοπισμού του όγκου.
Στο δεξιό κόλον ( αρχικό τμήμα του παχέος εντέρου ) τα συμπτώματα ποικίλουν και εμφανίζονται αργά. Αυτά είναι το άτυπο κοιλιακό άλγος, αδυναμία, δυσπεπτικά ενοχλήματα, αίσθημα φουσκώματος στη δεξιά κοιλιακή χώρα και παρουσία ψηλαφητής μάζας. Το συχνότερο σύμπτωμα όμως είναι η αναιμία, που ανακαλύπτεται τυχαία σε αιματολογικό έλεγχο. Γενικά ο καρκίνος στο δεξιό τμήμα του παχέος εντέρου αργεί να δώσει συμπτώματα λόγω της μεγάλης διαμέτρου του εντέρου σε εκείνο το σημείο και των πολύ υδαρών κοπράνων. Οπότε η εντερική απόφραξη, τουλάχιστον στην αρχή της ανάπτυξης του όγκου, δεν είναι συνηθισμένη.
Στο αριστερό τμήμα του παχέος εντέρου τα συμπτώματα αρχικά οφείλονται στις εναλλαγές των κενώσεων. Εναλλαγές διάρροιας και δυσκοιλιότητας είναι συχνές. Πόνος και αίσθημα φουσκώματος συνυπάρχουν. Επίσης μπορεί να βρεθεί ποσότητα αίματος και βλέννας στα κόπρανα. Με την πάροδο του χρόνου η εντερική απόφραξη είναι δεδομένη.
Στο τελικό τμήμα του εντέρου, το ορθό, τα συμπτώματα παρουσιάζονται συνήθως γρήγορα. Το συχνότερο σύμπτωμα είναι η παρουσία αίματος στα κόπρανα. Ο πόνος και το αίσθημα ατελούς κένωσης είναι και αυτά αρκετά συχνά.
Για αυτό τον λόγο ο Παγκόσμιος οργανισμός Υγείας προτείνει κάθε άνθρωπος να υποβάλετε προληπτικά σε κολονοσκόπηση στην ηλικία των 50 ετών και επανάληψη της εξέτασης κάθε 3 ή 5 χρόνια ανάλογα με τα ευρήματα.
Στην περίπτωση ανεύρεσης καρκινικού όγκου ο ασθενής πρέπει να υποβάλετε σε αιματολογικό ( πλήρης αιματολογικός και βιοχημικός έλεγχος, καρκινικοί δείκτες – CEA, Ca 19-9 ) και απεικονιστικό έλεγχο ( ακτινογραφία θώρακος, αξονική τομογραφία κοιλίας, υπερηχογράφημα ).
Ανάλογα με το σημείο εντοπισμού του όγκου και τα στοιχεία αυτού επιλέγεται και η θεραπευτική αντιμετώπιση του. Ανοικτή ή λαπαροσκοπική μέθοδος μπορεί να επιλεγεί. Συμπληρωματική χήμειο – ακτινοθεραπεία πριν ή/και μετά την χειρουργική επέμβαση μπορεί να είναι απαραίτητη.
Νόσος Crohn
Είναι μία από τις φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου. Προσβάλλει οποιοσδήποτε τμήμα από το στόμα μέχρι τον πρωκτό. Ακόμη δεν έχουν διευκρινιστεί τα αίτια που προκαλούν αυτή την ασθένεια. Γενετικοί, ανοσολογικοί και λοιμώδεις παράγοντες φαίνεται ότι παίζουν ρόλο. Επίσης το κάπνισμα φαίνεται ότι αυξάνει τον κίνδυνο.
Το κύριο σύμπτωμα της νόσου Crohn είναι η διαρροϊκές κενώσεις και η παρουσία αίματος στα κόπρανα. Άτυπο κοιλιακό άλγος σε διάφορα μέρη της κοιλιάς παρουσιάζεται ανά τακτικά διαστήματα. Συμπτώματα ειλεού, πυρετός, πόνος μετά από κατανάλωση τροφής, παρουσία πύου στις κενώσεις είναι σημάδια προχωρημένης νόσου. Γενικά η νόσος παρουσιάζει εξάρσεις και υφέσεις. Μαζί με τα συμπτώματα που αφορούν στο έντερο μπορούν να εμφανιστούν και συμπτώματα εκτός εντέρου. Αυτά μπορεί να είναι η περιφερική αρθρίτιδα, περικαρδίτιδα, οφθαλμικές διαταραχές και άλλα.
Συνεχόμενες φλεγμονές στο ίδιο σημείο του εντέρου προκαλούν στενώσεις. Αυτές οι στενώσεις είναι που δημιουργούν πρόβλημα στο περιεχόμενο του εντέρου και εμφανίζονται τα συμπτώματα του ειλεού.
Η κολονοσκόπηση είναι η κύρια μέθοδος διάγνωσης της νόσου Crohn για το παχύ έντερο. Η αξονική και μαγνητική τομογραφία, ο βαριούχος υποκλυσμός, η ενδοσκοπική κάψουλα είναι βοηθητικές στην επιβεβαίωση της νόσου και σε άλλα τμήματα του γαστρεντερικού σωλήνα.
Η θεραπεία είναι κυρίως φαρμακευτική με τη χρήση μονόκλονων αντισωμάτων, κορτιζόνης, αντιβιοτικών και ανοσοκατασταλτικών.
Η χειρουργική θεραπεία εφαρμόζεται κυρίως λόγω των στενώσεων, που δημιουργούνται από τη νόσο, στο λεπτό και το παχύ έντερο. Περιορισμένες – τμηματικές εκτομές των στενωμένων τμημάτων είναι η ενδεικνυόμενη θεραπεία. Επίσης η χειρουργική θεραπεία εφαρμόζεται για την αντιμετώπιση των εντερικών ή περιεδρικών συριγγίων που μπορεί να δημιουργηθούν από τη νόσο Crohn.
Ελκώδης κολίτιδα
Είναι μία από τις φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου. Προσβάλλει μόνο το παχύ έντερο. Συνήθως εμφανίζεται σε άτομα ηλικίας 15 – 30 ετών. Ακόμη δεν έχουν διευκρινιστεί τα αίτια που προκαλούν αυτή την ασθένεια. Γενετικοί, ανοσολογικοί και λοιμώδεις παράγοντες φαίνεται ότι παίζουν ρόλο. Επίσης το κάπνισμα φαίνεται ότι αυξάνει τον κίνδυνο.
Το τμήμα του παχέος εντέρου που νοσεί πιο συχνά είναι το ορθό. Το κύριο σύμπτωμα της ελκώδους κολίτιδας είναι οι αιμορραγικές διαρροϊκές κενώσεις και η πρόσμιξη των κοπράνων με βλέννα και πύον. Άτυπο κοιλιακό άλγος σε διάφορα μέρη της κοιλιάς παρουσιάζεται ανά τακτικά διαστήματα. Πυρετός, έμετοι και σταδιακή απώλεια βάρους είναι πολύ συχνά φαινόμενα. Γενικά η νόσος παρουσιάζει εξάρσεις και υφέσεις. Μαζί με τα συμπτώματα που αφορούν στο έντερο μπορούν να εμφανιστούν και συμπτώματα εκτός εντέρου. Αυτά μπορεί να είναι η περιφερική αρθρίτιδα, άφθες στο στόμα, περικαρδίτιδα, οφθαλμικές διαταραχές και άλλα.
Η ορθοσιγμοειδοσκόπηση είναι η κύρια μέθοδος διάγνωσης της νόσου. Η αξονική και μαγνητική τομογραφία, ο βαριούχος υποκλυσμός ( αντενδείκνυται σε οξεία φάση της νόσου ), η ολική κολονοσκόπηση είναι βοηθητικές στην επιβεβαίωση της νόσου.
Η θεραπεία είναι κυρίως φαρμακευτική με τη χρήση μονόκλονων αντισωμάτων, κορτιζόνης, αντιβιοτικών και ανοσοκατασταλτικών.
Ψευδομεμβρανώδης κολίτιδα
Η ψευδομεμβρανώδης κολίτιδα είναι μια σοβαρή φλεγμονή του βλεννογόνου του παχέος εντέρου, η οποία εμφανίζεται κατά τη διάρκεια ή μετά τη διακοπή χορήγησης αντιμικροβιακών φαρμάκων. Συνήθως εμφανίζεται 2 ημέρες μετά την χορήγηση αυτών των φαρμάκων μέχρι και 3 εβδομάδες μετά την διακοπή τους.
Τα αντιβιοτικά που ενοχοποιούνται είναι η κλινδαμυκίνη, η αμπικιλλίνη, οι κεφαλοσπορίνες, η πενικιλίνη. Η φλεγμονή αυτή συμβαίνει λόγω διαταραχής στη σύνθεση της μικροβιακής χλωρίδας του εντέρου λόγω πολλαπλασιασμού του μικροβίου Clostridium difficile. Ο εποικισμός του εντέρου από αυτό το μικρόβιο έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή τοξινών ( τουλάχιστον 4 ) οι οποίες είναι υπεύθυνες για την κλινική εικόνα του ασθενούς.
Τα συμπτώματα είναι από ήπια ( υδαρείς διαρροϊκές κενώσεις με ή χωρίς πρόσμιξη αίματος ) έως σοβαρά ( κοιλιακό άλγος, μετεωρισμός κοιλίας, έμετοι, πυρετός ). Κατά την διάρκεια κολονοσκόπησης ανευρίσκονται κιτρινοπράσινες μεμβράνες που καλύπτουν το έντερο ( ψευδομεμβράνες ). Στην καλλιέργεια κοπράνων απομονώνεται το μικρόβιο Clostridium difficile και ανιχνεύονται οι τοξίνες που αυτό παράγει.
Η θεραπεία είναι φαρμακευτική με αντιβιοτικά όπως η βανκομικίνη και η μετρονιδαζόλη καθώς επίσης και η χρήση προβιοτικών.
Opening Hours
